Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego

w Szkole Podstawowej

im. W. Komara i T. Ślusarskiego

w Czarnogłowach

rok szkolny 2025/2026

Opracował zespół:

Elżbieta Chadaś – koordynator

Urszula Maciejewska

Alicja Zielińska

WSTĘP

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego to celowe, uporządkowane i wzajemne powiązane działania związane z doradztwem zawodowym podejmowane przez szkołę, podlegające wewnętrznej ewaluacji. Działania te zaplanowane są na cały cykl kształcenia, są określeni ich adresaci, realizatorzy oraz partnerzy. Do przygotowania WSDZ posłużyły m.in. :

- analiza rozmów przeprowadzonych wśród uczniów i rodziców;

- analiza losów absolwentów;

- wyniki obserwacji nauczycieli, wychowawców i specjalistów;

- możliwości i doświadczenia szkoły.

Zakłada się, iż działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego umożliwiają:

- uzyskanie przez uczniów dostępu do wsparcia z zakresu doradztwa zawodowego;

- wsparcie rodziców w związku z udzieleniem przez nich pomocy w podejmowaniu przez dzieci decyzji edukacyjno- zawodowych;

- wzbogacenie oferty szkoły i jej promocje w obszarze działań z zakresu doradztwa zawodowego;

- przejrzystość i ciągłość oddziaływań poprzez wskazanie osób działających na rzecz WSDZ oraz określenie zakresu ich odpowiedzialności;

- zaplanowanie działań w cyklu kształcenia.

I. PODSTAWA PRAWNA

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo Oświatowe;
Rozporządzenie MEN z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół;
Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach;
Rozporządzenie MEN z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego.

II. CEL REALIZACJI ORIENTACJI ZAWODOWEJ I DORADZTWA ZAWODOWEGO

Celem orientacji zawodowej w klasach I-III jest wstępne zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów na rynku pracy, rozwijanie pozytywnej i proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zainteresowań oraz pasji.
Celem orientacji zawodowej w klasach IV-VI jest poznawanie własnych zasobów, zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami i rynkiem pracy, kształtowanie pozytywnej, proaktywnej postawy uczniów wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wychowawczych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zdolności , zainteresowań i pasji.

Celem doradztwa zawodowego w klasach VII-VIII szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania kariery i podejmowania przy wsparciu doradczym decyzji edukacyjnych i zawodowych uwzględniających znajomość własnych zasobów oraz informacje na temat rynku pracy i systemu edukacji.

III. DZIAŁANIA ZWIĄZANE Z DORADZTWEM ZAWODOWYM I ICH ADRESACI

Działania związane z doradztwem zawodowym w szkole podstawowej są kierowane do trzech grup adresatów:

- uczniów

- rodziców

- nauczycieli

Działania kierowane do uczniów:

udzielanie porad i konsultacji indywidualnych;
prowadzenie zajęć grupowych związanych tematycznie z obszarami: poznawanie własnych zasobów, świat zawodów i rynek pracy , rynek edukacyjny i uczenie się przez cale życie, planowanie własnego rozwoju i podemowanie decyzji edukacyjno – zawodowych;
pomaganie uczniom w przygotowaniu teczek ,,portfolio’’;
aranżowanie sytuacji sprzyjających poznawaniu własnych zasobów np. poprzez udział w konkursach, przygotowanie określonych zadań na zajęcia przedmiotowe, udział w organizowaniu uroczystości i imprez szkolnych;
określenie potencjału edukacyjno – zawodowego;
prowadzenie kół zainteresowań;
organizowanie spotkań z przedstawicielami instytucji rynku pracy;
stwarzanie okazji do udziału w wydarzeniach takich jak np. targi edukacyjne;
umożliwianie udziału w spotkaniach informacyjnych z przedstawicielami szkół ponadpodstawowych;
informowanie o ofercie kształcenia w szkołach programowo wyższych;
umożliwienie udziału w spotkaniach z absolwentami szkoły (prezentacje ścieżek rozwoju edukacyjno – zawodowego);
wspieranie uczniów w przygotowaniu Indywidualnych Planów Działania (IPD);
organizowanie spotkań z inspirującymi osobami (pasjonatami, autorami innowacyjnych rozwiązań – młodymi ludźmi, którzy odnieśli sukces zawodowy);
organizowanie wycieczek zawodoznawczych;
stwarzanie uczniom klas VII-VIII możliwości udziału w ramach zajęć edukacyjnych , w zajęciach u pracodawców lub w centrach kształcenia praktycznego – zgodnie z ich zainteresowaniami i potrzebami;
umożliwienie dostępu do informacji edukacyjno – zawodowej poprzez strony internetowe szkoły, tablice informacyjne, e-dziennik;
organizowanie w świetlicy zajęć związanych z orientacją zawodową;
organizowanie kącików zawodoznawczych, np. w świetlicy szkolnej, w salach edukacji wczesnoszkolnej;
organizowanie imprez o charakterze zawodoznawczym, np. konkursy, festiwale czy prezentacje zawodów;
umożliwianie uczniom udziały w tzw. lekcjach zawodoznawczych organizowanych przez szkoły ponadpodstawowe zawodowe;
udostępnianie materiałów multimedialnych np. gier edukacyjnych, filmów i innych e-zasobów, ułatwiających samopoznanie, podejmowanie decyzji edukacyjnych i zawodowych;
prowadzenie projektów edukacyjnych tematycznie powiązanych z orientacja zawodową oraz doradztwem zawodowym.

Działania kierowane do nauczycieli, wychowawców, specjalistów:

umożliwienie udziału w szkoleniach i kursach z zakresu doradztwa zawodowego;
prowadzenie lekcji otwartych;
zwoływanie szkoleniowych posiedzeń rady pedagogicznej;
organizowanie wizyt studyjnych w firmach;
inicjowanie kontaktów z przedstawicielami instytucji rynku pracy;
organizowanie spotkań z przedstawicielami firm lokalnego rynku pracy;
prowadzenie konsultacji dotyczących decyzji edukacyjno-zawodowych uczniow;
informowanie o targach edukacyjnych;
udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych (m.in. poprzez biblioteczkę publikacji, stronę www szkoły, tablice informacyjne, e-dziennik);
włączanie rodziców w szkolne działania związane z orientacja zawodową i doradztwem zawodowym.

Orientacja zawodowa i doradztwo zawodowe dla uczniów są realizowane:

podczas grupowych zajęć związanych z doradztwem zawodowym prowadzonych przez doradcę zawodowego, które wynikają z ramowych planów nauczania;
podczas:

- zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu,

- wspomagania uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniami, prowadzonych przez doradcę zawodowego, nauczycieli i wychowawców – m.in. na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych, zajęciach z wychowawcą i innych zajęciach, a także w formie indywidualnych porad i konsultacji prowadzonych przez doradcę zawodowego (lub innych specjalistow, wychowawców, nauczycieli);

podczas innych działań związanych z doradztwem zawodowym realizowanych w szkole ) jak np. szkolne targi edukacyjne, projekty edukacyjne, konkursy zawodoznawcze) lub poza nią (np. udział w targach edukacyjnych, festiwalu zawodów, w wizytach zawodoznawczych w zakładach pracy).

IV. Realizatorzy działań związanych z doradztwem zawodowym

W szkole podstawowej w realizacje działań związanych z doradztwem zawodowym zaangażowani są wszyscy członkowie rady pedagogicznej: dyrektor, nauczyciele wychowawcy, nauczyciele ( w tym nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej), wychowawca świetlicy szkolnej, nauczyciel bibliotekarz, specjaliści ( m.in. pedagog, psycholog, doradca zawodowy) oraz inne osoby zatrudnione w szkole, np. pielęgniarka szkolna.

Zakres zadań oso realizujących doradztwo zawodowe:

Dyrektor:

odpowiada za organizację działań związanych z doradztwem zawodowym;
współpracuje z doradcą zawodowym w celu realizacji WSDZ:
wspiera kontakty pomiędzy uczestnikami procesu orientacji zawodowej oraz doradztwa zawodowego w szkole, a instytucjami zewnętrznymi;
zapewnia warunki do realizowania w szkole zajęć orientacji zawodowej oraz doradztwa zawodowego;
organizuje w szkole wspomaganie realizacji działań z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego poprzez planowanie i przeprowadzanie działań mających na celu poprawę jakości pracy placówki w tym obszarze.

Doradca zawodowy:

określa mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
pomaga uczniom w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej;
prowadzi zajęcia z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego oraz zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;
wspiera nauczycieli, wychowawców, specjalistów i rodziców w realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;
prowadzi doradztwo indywidualne dla uczniów;
systematycznie diagnozuje zapotrzebowanie uczniów, rodziców i nauczycieli na działania związane z doradztwem zawodowym;
planuje, koordynuje, monitoruje i prowadzi ewaluację oraz promuje działania związane z doradztwem zawodowym podejmowane przez szkołę we współpracy z wychowawcami, nauczycielami i specjalistami;
gromadzi, aktualizuje i udostępnia informacje edukacyjne i zawodowe właściwe dla danego poziomu kształcenia;
organizuje współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym szkoły podnoszącą efektywność prowadzonych działań związanych z doradztwem zawodowym;
współpracuje z dyrektorem szkoły, realizując zadania związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym;
wspólnie z radą pedagogiczną przygotowuje WSDZ;
gromadzi, aktualizuje i udostępnia zasoby związane z orientacją zawodową oraz doradztwem zawodowym;
prowadzi zajęcia doradztwa zawodowego dla klas VII-VIII w liczbie 10 godzin w roku szkolnym;
współpracuje ze specjalistami z poradni psychologiczno-pedagogicznych, instytucjami działającymi na rynku pracy i partnerami z otoczenia społeczno-gospodarczego w celu realizacji działań z zakresu doradztwa zawodowego.

Wychowawcy:

określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania z treściami programowymi orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego;
włączają do swoich planów wychowawczych zagadnienia z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego;
realizują tematy związane orientacją zawodową i doradztwem zawodowym na godzinach wychowawczych;
wskazują uczniom specjalistów, którzy mogą udzielać wsparcia w planowaniu kariery zawodowej;
współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;

Nauczyciele (w tym nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej):

określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania z treściami programowymi orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego;
współpracują z wychowawcami klas w zakresie realizowania zajęć orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego dla uczniów;
przygotowują uczniów do udziału w konkursach np. zawodoznawczych;
prowadzą koła zainteresowań, zajęcia dodatkowe;
organizują w sali edukacji wczesnoszkolnej kąciki zawodoznawcze;
współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;

Specjaliści:

określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
włączają treści z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego wprowadzone przez siebie zajęcia dla uczniów;
współpracują z wychowawcami klas w ramach realizowania działań z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego;
włączają się w proces podejmowania przez uczniów decyzji edukacyjnych i zawodowych ( informacje dotyczące ucznia wynikające z pracy specjalisty);
współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;
realizują zagadnienia z zakresu doradztwa zawodowego w ramach kształcenia ogólnego w liczbie minimum 6 godzin w roku szkolnym ( po 3 godziny na każdy semestr).

Nauczyciele – wychowawcy w świetlicy szkolnej:

włączają w zajęcia realizowane w świetlicy szkolnej treści z zakresu orientacji zawodowej;
organizują w sali kąciki zawodoznawcze;
rozpoznają i wspierają w rozwoju zdolności i uzdolnienia uczniów;
wskazują uczniom specjalistów, którzy mogą udzielać wsparcia w wyborze kierunku kształcenia i zawodu;
udzielają uczniom informacji o możliwościach korzystania z usług doradcy zawodowego.

Nauczyciel – bibliotekarz:

współpracuje z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;
opracowuje, aktualizuje i udostępnia zasoby dotyczące doradztwa zawodowego;
włącza się w organizowane przez szkołę i instytucje zewnętrzne wydarzenia z zakresu doradztwa zawodowego.

Inne osoby zatrudnione w szkole, np. pielęgniarka:

współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;
udziela informacji o kwestiach zdrowotnych ważnych w kontekście zawodów wybieranych przez uczniów;
organizuje dla uczniów spotkania dotyczące dbania o zdrowie i bezpieczeństwa oraz kształtowania właściwych nawyków – adekwatnych do zawodów wybieranych przez uczniów.

Zależnie od koncepcji pracy szkoły podstawowej zakresy czynności dla poszczególnych osób angażujących się w realizowanie WSDZ w szkole mogą ulegać modyfikacjom.

V. Monitoring i ewaluacja programu.

Roczny program realizacji doradztwa zawodowego jest monitorowany. Za monitoring odpowiada doradca zawodowy. Monitoring stanowi podstawę do okresowej ewaluacji i koniecznych modyfikacji WSDZ. Ewaluacja przeprowadzana jest po całym cyklu kształcenia.

Przyjęte metody:

analiza dokumentacji;
badania ankietowe;
rozmowy z rodzicami/opiekunami prawnymi;
sprawozdanie z pracy doradcy zawodowego;
informacje o losach absolwentów.

Edukacja przedszkolna w tym oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych - Preorientacja zawodowa

Rodzaj/tematyka działań wynikająca z treści programowych	metody i formy realizacji działań	odbiorcy	Sojusznicy	Terminy realizacji działań	realizatorzy	Uwagi
Poznanie siebie Dziecko: 1.1 określa, co lubi robić; 1.2 podaje przykłady różnych zainteresowań; 1.3 określa, co robi dobrze; 1.4 podejmuje działania i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.	- rozmowy na temat zainteresowań oraz pozyskiwanie informacji o zainteresowaniach dzieci (również od rodziców) - stwarzanie okazji do poznawania swoich mocnych stron np: poprzez gry, udział w przedstawieniach, Zabawy dzieci w kąciku zainteresowań, placu zabaw - wskazywanie mocnych stron, stosowanie pochwał za trud włożony w wykonanie pracy a nie tylko za efekt końcowy, - zachęcanie do swobodnego opowiadania o sobie - Udział w uroczystościach szkolnych przedszkolnych i szkolnych	Dzieci starsze i młodsze	Rodzice, nauczyciel religii, nauczyciel języka angielskiego, specjaliści na zajęciach dodatkowych	Rok szkolny	Wychowawcy grup
Świat zawodów i rynek pracy Dziecko: 2.1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie; 2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu i nazwy tych zawodów, które wzbudziły jego zainteresowanie, oraz identyfikuje i opisuje czynności zawodowe wykonywane przez te osoby; 2.3 wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz w zdarzenia, w których dziecko uczestniczy, takie jak wyjście na zakupy, koncert, pocztę; 2.4 podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny; 2.5 opowiada o sobie w grupie rówieśniczej.	- rozmowy na temat różnych zawodów oraz poznawanie zawodów z otoczenia dziecka, - zaznajomienie z osobami i charakterem i pracy osób zatrudnionych w szkole i przedszkolu - zawody moich rodziców – rozmowy kierowane z uwzględnieniem znaczenia pracy wykonywanej przez rodziców - zapoznanie z pracą policjanta, strażaka, pielęgniarki, nauczyciela, poprzez zaproszenie przedstawicieli tych zawodów na spotkanie z dziećmi - odgrywanie różnych ról zawodowych w zabawie, zabawy typu kalambury, korzystanie z zabawek powiązanych z różnymi zawodami - w trakcie zajęć poznawanie i właściwe posługiwanie się różnymi narzędziami - rozmowy kierowane o sobie, swojej ulubionej zabawce, miejscu zamieszkania, rodzinie	Dzieci starsze i młodsze	Rodzice, pielęgniarka, policjanci, straż pożarna pedagog,	Rok szkolny	Wychowawcy grup Wychowawcy grup/Pedagog
Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie Dziecko: 3.1 Nazywa etapy edukacji (bez konieczności zachowania kolejności chronologicznej) 3.2 nazywa czynności, których lubi się uczyć.	- poznawanie infrastruktury przedszkola i szkoły oraz możliwości, jakie się z nimi wiążą -Wychowawcy Kształtują umiejętność operowani słownictwem z kręgu: szkoła i nauka, ··- poznanie kolejnych etapów edukacji na przykład poprzez rozmowy na temat rodzeństwa, udział we wspólnych imprezach ogólnoszkolnych, wskazywanie różnic na poszczególnych etapach - nazywanie czynności, poszerzanie słownictwa, poznawanie elementów, których dziecko lubi się uczyć i ich wskazywanie np.: poprzez zabawę, informację zwrotną o postępach	Dzieci starsze i młodsze	Rodzice	Rok szkolny	Wychowawcy grup
Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno – zawodowych Dziecko: 4.1 Opowiada, kim chciałoby zostać; 4.2 Na miarę swoich możliwości planuje własne działania lub działania grupy rówieśniczej przez wskazanie pojedynczych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu; 4.3 Podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach, indywidualnie i w ramach działań grupy rówieśniczej.	- umożliwienie dzieciom podejmowania decyzji np.: poprzez pracę w grupie, wybór zabawy, wdrażanie do samodzielnego rozwiązywania sytuacji problemowych na miarę własnych możliwości, ··-rozwijanie kreatywności i wyobraźni np.: poprzez prace plastyczne i techniczne, swobodne zabawy, samodzielne komponowanie posiłków z zaproponowanych produktów rozmowy na temat tego, kim dziecko chciałoby zostać w przyszłości i co jest do tego potrzebne, ( jakie umiejętności) ··Nasze zasady. Stworzenie regulaminu grupy, kształtowanie umiejętności przestrzegania zasad np.: podczas zabawy na placu zabaw, spacerów, przebywania w sali, spożywania posiłków	Dzieci starsze i młodsze	Rodzice	Rok szkolny	Wychowawcy grup

Przewidywane efekty: ·- dziecko wie, co lubi robić, co robi dobrze, czym się interesuje, czego lubi się uczyć
- umie planować swoja zabawę i aktywność, wchodzi w interakcje społeczne, widzi związki przyczynowo skutkowe różnych działań
- potrafi opowiedzieć o sobie
- zna zawody ze swojego otoczenia i potrafi powiązać z nimi różne narzędzia
- wie, że edukacja ma wiele etapów
- umie powiedzieć, kim chciałby zostać w przyszłości

Klasy I-III – Orientacja zawodowa

Rodzaj/tematyka działań wynikająca z treści programowych

Metody i formy realizacji działań

Odbiorcy

Sojusznicy

Terminy realizacji działań

Realizatorzy

Uwagi

Poznanie siebie Uczeń: 1.1 Opisuje swoje zainteresowania i określa, ·w jaki sposób może je rozwijać; 1.2 Prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób; 1.3 Podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi; 1.4 Podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach; 1.5 Podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.	- zajęcia integracyjne w klasach I - Zajęcia o emocjach w klasach II Dostrzeganie mocnych stron i wskazywanie sposobów pracy nad słabszymi z uwzględnieniem uwag ze strony rodzica i jego wsparcia np.: w trakcie spotkań trójstronnych - rozwijanie zainteresowań poprzez zachęcanie do udziału w zajęciach dodatkowych, przedstawieniach, kołach zainteresowań, promowanie czytelnictwa - planowanie przez nauczycieli zajęć z uwzględnieniem różnych zainteresowań ( plastycznych, muzycznych, sportowych) oraz stwarzanie okazji do osiągnięcia sukcesu np. - nauka odpowiedzialności np.: poprzez pełnienie różnych funkcji w klasie, dyżury uczniowskie - udział w konkursach, przedstawieniach szkolnych, apelach	Klasy 1-3 Uczniowie	Rodzice wychowawcy specjaliści zatrudnieni w szkole, nauczyciel bibliotekarz	Rok szkolny styczeń/luty Rok szkolny	Pedagog/psycholog Wychowawcy Pedagog/psycholog Osoby pracujące z dziećmi: wychowawcy, specjaliści wychowawcy, specjaliści Wychowawcy, specjaliści Wychowawcy, specjaliści
Świat zawodów i rynek pracy Uczeń: 2.1 Odgrywa różne role zawodowe w zabawie; 2.2 Podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach; 2.3 Opisuje, czym jest praca, i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach; 2.4 Omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje; 2.5 Opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu; 2.6 Posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.	Poznawanie różnych zawodów i ich roli oraz narzędzi, które się z nimi wiążą np.: poprzez bieżącą pracę na lekcji, wycieczki, udział w wydarzeniach kulturalnych, rozmowy na temat tego, czym zajmują się dorośli z otoczenia dzieci - organizacja spotkań z przedstawicielami różnych zawodów np.: policjant, strażak - uczenie sumiennej pracy, budowanie poczucia sprawstwa np.: poprzez tworzenie gazetek, prac na rzecz klasy i szkoły, systematyczne odrabianie prac domowych, zachęcanie do korzystania ze szkolnej biblioteki - korzystanie z różnych narzędzi przy wykonywaniu prac np.: zakładanie hodowli, prace w ramach edukacjiprzyrodniczej	Uczniowie	Rodzice wychowawcy specjaliści zatrudnieni w szkole, pedagog, psycholog, ·instytucje współpracujące ze szkołą	Rok szkolny	Wychowawcy, specjaliści
Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie Uczeń: 3.1 Uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywani nowych umiejętności; 3.2 Wskazuje treści, których lubi się uczyć; 3.3 Wymienia różne źródła wiedzy i podejmuj próby korzystania z nich.	- samodzielne, lub przy pomocy rodziców korzystanie z różnych źródeł wiedzy ( encyklopedie, słowniki, internet) celem pozyskiwania potrzebnych informacji, - stwarzanie możliwości do budowania świadomości zainteresowań edukacyjnych, treści, których dziecko lubi się uczyć np: poprzez pracę w grupach, zabawę, projekty - prowadzenie rozmów kierowanych dotyczących zainteresowań, roli nauki i pracy, kolejnych szczebli edukacji - podczas zajęć komputerowych wskazywanie w jakisposóbkorzystać z narzędzi multimedialnych	uczniowie	Rodzice wychowawcy specjaliścizatrudnieni w szkole, pedagog, psycholog,	Rokszkolny	wychowawcy, specjaliści
Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzjiedukacyjno – zawodowych Uczeń: 4.1 opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić; 4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu; 4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.	Zachęcanie do pogłębiania swojej wiedzy poprzez udzielanie informacji zwrotnej, stosowanie zasad oceniania kształtującego i rozwijanie kompetencji uczenia się - stwarzanie okazji do pracy w grupach, tworzenie projektów, gazetek - pełnienie różnych funkcji w klasie - współpraca z rodzicami w zakresie stwarzaniawarunków do uczenia sie w domu - w sytuacjach tego wymagających po konsultacji z rodzicami kierowanie na badania w PPP Spotkanie trójstronne( nauczyciel, rodzic, dziecko) podczas, którego wskazywane są mocne i słabe strony dziecka oraz kierunek dalszej pracy	uczniowie	Rodzice wychowawcy specjaliści zatrudnieni w szkole, pedagog, psycholog, poradnia psychologiczno - pedagogiczna	Rok szkolny	wychowawcy, specjaliści

Przewidywane efekty:
- uczeń zna swoje zainteresowania, potrafi je zaprezentować i wie jak może je rozwijać, umie powiedzieć kim chciałby zostać w przyszłości
- wskazuje swoje mocne strony i te nad którymi jeszcze musi popracować
- dostrzega znaczenie pracy osób wykonujących poszczególne zawody,
- posługuje się różnymi narzędziami
- rozumie konieczność stałego uczenia się, wie czego lubi się uczyć i gdzie może pozyskiwać różne informacje
- potrafi pracować samodzielnie, współpracować z grupą i planować własne działania

klasy IV-VI- Orientacja zawodowa

Rodzaj/tematyka działań wynikająca z treści programowych	metody i formy realizacji działań	odbiorcy	Sojusznicy	Terminy realizacji działań	realizatorzy	Uwagi
Poznanie siebie Uczeń: 1.1 określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje; 1.2 wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia; 1.3 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość; 1.4 prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.	Praca na rzecz SU Prezentacja talentów np: poprzez udział w apelach, konkursach, olimpiadach Realizacja zajęć z wychowawcą zmierzających ku lepszemu poznaniu samego siebie przez uczniów Udział w kołach zainteresowań prezentacja siebie np.: na lekcjach języka angielskiego uczniowie uczą się tworzenia wypowiedzi na temat swoich umiejętności na lekcjach języka polskiego uczą się opisywać siebie	Uczniowie	Rodzice opiekun SU	Rok szkolny	Uprawnieni realizatorzy nauczyciele przedmiotów, specjaliści, wychowawcy
Świat zawodów i rynek pracy Uczeń: 2.1 wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach; 2.2 opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka; 2.3 podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe; 2.4 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny; 2.5 wyjaśnia rolę pieniądzawewspółczesnymświecie i jego związek z pracą.	Nauczyciele poszczególnych przedmiotów zapoznają uczniów z zawodami pokrewnymi z daną dziedziną. Wykorzystywanie różnych momentów w pracy dydaktyczno – wychowawczej do prezentacji różnych zawodów np: poprzez rozmowy, filmy, wycieczki wskazywanie wzorców osobowych i autorytetów Zajęcia z wychowawcą poświęcone znaczeniu pracy w życiu człowieka i jej powiązaniu z uzyskiwanymi dochodami podczas zajęć techniki nauka korzystania z różnych narzędzi Nauka przedsiębiorczości np: poprzez organizację kiermaszu szkolnego Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów np: policjant, strażak, - podczas zajęć matematyki uczeń dokonuje obliczeń z wykorzystaniem pieniędzy i przeliczeń procentowych, rozwiązuje zadania z treścią powiązane z sytuacjami życiowymi	Uczniowie	Rodzice instytucje wspomagające pracę szkoły	Rok szkolny	Nauczyciele przedmiotów, specjaliści, wychowawcy, pedagog, psycholog
Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie Uczeń: 3.1 wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki; 3.2 wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć; 3.3 samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.	Zajęcia na temat różnych sposobów uczenia się w klasach IV, Wskazywanie różnych metod uczenia się oraz sposobów samodzielnego pozyskiwania informacji Wdrażanie do samokształcenia i docierania do informacj i za pomocą słowników, encyklopedii podczas zajęć komputerowych nauczyciel pomaga rozwijać umiejętności niezbędne uczniom do założenia konta e-mail oraz ,wskazuje w jaki sposób korzystać z narzędzi multimedialnych tak by było to bezpieczne oraz jak poruszaćsię w sieci i rozsądnie poszukiwać w niej informacji Udział w zajęciach dydaktyczno – wyrównawczych wg. potrzeb oraz rozwijanie zainteresowań poprzez udział w zajęciach dodatkowych	Uczniowie	Rodzice nauczyciel bibliotekarz	Rok szkolny	Pedagog/ psycholog nauczyciele, wychowawcy, specjaliści
Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno - zawodowych Uczeń: 4.1 opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych; 4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu; 4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.	- w sytuacjach tego wymagających, po konsultacji z rodzicami kierowanie na badania w PPP Spotkanie trójstronne ( nauczyciel, rodzic, dziecko) podczas którego wskazywane są mocne i słabe strony dziecka oraz kierunek dalszej pracy Zachęcanie do aktywności na rzecz szkoły i klasy oraz środowiska lokalnego np: poprzez udział w akcjach charytatywnych, WOŚP, pracę narzecz koła wolontariatu, udział w wycieczkach klasowych uczniowie są wdrażani do planowania własnej pracy z wykorzystaniem kalendarza, tworzenia planów pracy i planów dnia	Uczniowie	Rodzice poradnia psychologiczno - pedagogiczna	Rok szkolny	Pedagog/ psycholog nauczyciele, wychowawcy, specjaliści

Przewidywane efekty:
- uczeń wie czym się interesuje, potrafi opowiedzieć i zainteresować tym innych
- wie jakie sa jego mocne strony
- potrafi formułować wnioski na przyszłość z podjętych przez siebie działań
- zauważa specyfikę pracy w różnych zawodach, potrafi określić czynniki wpływające na wybory życiowe
- rozumie znaczenie pracy i jej związek z zarabianiem pieniędzy
- potrafi samodzielnie poszukiwać informacje
- planuje działania mające pomóc mu osiągnąć zamierzony cel

Doradztwo zawodowe- klasy VII-VIII szkoły podstawowej - Doradztwo zawodowe

Rodzaj/tematyka działań wynikająca z treści programowych

metody i formy realizacji działań

odbiorcy

Sojusznicy

Terminy realizacji działań

realizatorzy

Uwagi

Poznanie siebie Uczeń: 1.1 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych; 1.2 rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe); 1.3 dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocenianych osób oraz innych źródeł; 1.4 rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych; 1.5 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej; 1.6 określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji; 1.7 określa własną hierarchię wartości i potrzeb.	Realizacja zajęć z zakresu doradztwa zawodowego w klasach 7-8 na spotkaniu z pielęgniarką oraz na lekcjach biologii omawianie stanu zdrowia i chorób człowieka w nawiązaniu do przeciwwskazań zdrowotnych w wybranych zawodach Umożliwienie Indywidualnych rozmów doradczych w oparciu o dostępne testy np: wielorakiej inteligencji Godziny wychowawcze poświęcone autorefleksji i autoanalizie swoich możliwości i ograniczeń w odniesieniu do planów edukacyjno – zawodowych oraz hierarchii wartości współudział uczniów w dokonywaniu semestralnej oceny zachowania w bieżącej pracy stwarzanie okazji do rozpoznawania własnych słabych i mocnych stron ( wycieczki, konkursy, zawody)	Uczniowie	Rodzice poradniapsychologiczno – pedagogiczna pielęgniarka	10h/oddział w Roku szkolnym	Pedagog Pedagog psycholog nauczyciele, wychowawcy, specjaliści
Świat zawodów i rynek pracy Uczeń: 2.1 wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania; 2.2 porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców; 2.3 wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy; 2.4 uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka; 2.5 analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy; 2.6 wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową; 2.7 dokonuje autoprezentacji; 2.8 charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.	Realizacja zajęć z zakresu doradztwa zawodowego w klasach 7-8 Poznawanie różnych zawodów na poszczególnych przedmiotach i przy okazji wyjść klasowych oraz kwalifikacji potrzebnych do ich wykonywania na lekcjach WOS zapoznawanie z rynkiem zawodów poszukiwanych, ofertami powiatowych urzędówpracy, prognozami na przyszłość Zapoznanie się z praca wykonywaną przez różne osoby w trakcie bieżących zajęć edukacyjnych oraz wycieczek Gromadzenie i udostępnianie informatorów dotyczących rozwoju zawodowego -podczas zajęć informatyki nauczyciela pomaga uczniom w logowaniu się do elektronicznego systemu wspomagania rekrutacji szkół średnich Nauczyciele języka polskiego, uczą tworzenia wypowiedzi: pisania życiorysu, podania, ogłoszenia, listu oficjalnego	Uczniowie	Rodzice poradniapsychologiczno – pedagogiczna firmylokalne biblioteka	10h/oddział w Roku szkolnym rok szkolny	Pedagog Pedagog psycholog nauczyciele, wychowawcy, specjaliści
Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie Uczeń: 3.1 analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji; 3.2 analizuje kryteria rekrutacyjne do szkół ponadpodstawowych w kontekście rozpoznania własnych zasobów; 3.3 charakteryzuje strukturęsystemuedukacjiformalnejorazmożliwościedukacjipozaformalnej i nieformalnej; 3.4 określa znaczenie uczenia się przez całe życie.	Realizacja zajęć z zakresu doradztwa zawodowego Zapoznanie z ofertą edukacyjną różnych szkół, wymaganiami i kryteriami rekrutacyjnymi, podczas zajęć informatyki oraz w zasobach biblioteki nauczyciele pomagają znaleźć ofertę edukacyjną szkół, przedstawić zasady rekrutacji zapraszanie na spotkania z uczniami przedstawicieli różnych szkół, udział w dniach otwartych Umożliwienie udziału w zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych i rozwijających zainteresowania	Uczniowie	Rodzice poradniapsychologiczno – pedagogiczna firmylokalne biblioteka szkołyponadpodstawowe	10h/oddział w Roku szkolnym rok szkolny	Pedagog Pedagog psycholog nauczyciele, wychowawcy, specjaliści
Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno – zawodowych Uczeń: 4.1 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym; 4.2 określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby; 4.3 identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy; 4.4 planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.	Realizacja zajęć z zakresu doradztwa zawodowego Umożliwienie indywidualnych rozmów doradczych w tym z PPP Doskonalenie umiejętności autoprezentacji np. poprzez prezentację własnej pracy na forum klasy, udział w apelach, uroczystościach udział w rekrutacji	Uczniowie	Rodzice poradniapsychologiczno – pedagogiczna	10h/oddział w Roku szkolnym roksz kolny	Pedagog Pedagog psycholog nauczyciele, wychowawcy, specjaliści

Przewidywane efekty:
- uczeń zna swoje zasoby
- jest świadomy przeciwwskazań zdrowotnych i ograniczeń do wykonywania niektórych zawodów
- potrafi określić własną hierarchię wartości
- potrafi dokonać autoprezentacji
- dokonuje porównania własnych zasobów z wymaganymi kwalifikacjami i wymogami rynku pracy
- potrafi zaplanować dalszy rozwój edukacyjno – zawodowy, zna oferty szkół, formalne i pozaformalne wymagania do wykonywania zawodów które go interesują
- zna instytucje do których może zwrócić sie o pomoc przy planowaniu ścieżki edukacyjno – zawodowej
- w klasie ósmej bierze udział w procesie rekrutacji do szkół ponadpodstawowych

Ewaluacja:
- zapisy w dzienniku
- obserwacje
- rozmowy
- ankiety

Integralną częścią Programu doradztwa zawodowego jest program doradztwa zawodowego realizowanego w ramach podstawy programowej
w klasach 7 i 8